Terug naar zoekresultaten

2.01.01.08 Inventaris van de archieven van de Prins Stedehouder, Gouverneur-Generaal der Hollandse Departementen, 1810-1813

Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Archief

Titel

2.01.01.08
Inventaris van de archieven van de Prins Stedehouder, Gouverneur-Generaal der Hollandse Departementen, 1810-1813

Auteur

J.H. Hingman

Versie

22-09-2022

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
1888 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Prins Stedehouder
Prins Stedehouder

Periodisering

oudste stuk - jongste stuk: 1810-1813

Archiefbloknummer

H26507

Omvang

; 64 inventarisnummer(s) 7,50 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het. Sommige stukken zijn in het.
Frans
Nederlands

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Prins Stedehouder, , 1810-1813

Samenvatting van de inhoud van het archief

Onder druk van zijn broer trad Lodewijk Napoleon in de zomer van 1810 af. Bij decreet werd op 9 juli 1810 het koninkrijk Holland bij Frankrijk ingelijfd. De aartsthesaurier, Ch. F. Lebrun, hertog van Plaisance werd aangesteld als plaatsvervanger (Prins-Stedehouder) van de Keizer over de Hollandse departementen. Hij bleef in functie tot het vertrek van de Fransen in 1813.
In het archief bevinden zich besluiten van de Prins-Stedehouder en stukken afkomstig van de autoriteiten in Parijs, waaronder keizerlijke decreten en documenten afkomstig van de ministeries en andere civiele en militaire instellingen. Daarnaast bevat het archief ook stukken afkomstig van de (oude) Hollandse staatsinstellingen, veelal betrekking hebbend op de liquidatie van het koninkrijk Holland.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
De inlijving bij Frankrijk (9 juli 1810 - 20 november 1813)
Het decreet van 9 juli 1810 verklaarde Holland met het keizerrijk Frankrijk verbonden, Amsterdam werd de derde stad van het keizerrijk, de koninklijke lijfwacht werd verenigd met de keizerlijke en de bestaande belastingen zouden worden gehandhaafd tot 1 januari 1811. Op die datum zou de Franse administratie worden ingevoerd. Holland zou in het Rijk vertegenwoordigd zijn met zes senatoren in de keizerlijke Senaat, zes leden in de Franse Staatsraad, vijfentwintig in de Législative (Wetgevend Lichaam) en twee raadsheren in het Franse Hof van Cassatie.
De aartsthesaurier, Charles François Lebrun, hertog van Plaisance (Piacenza, Italië), kwam naar Amsterdam om op te treden als plaatsvervanger van de keizer (Algemeen Stedehouder van de keizer). Hij moest van alle ambtenaren en officieren de eed afnemen, toezien op de stipte naleving van keizerlijke besluiten, lopende zaken afwikkelen, op de begroting van 1810 een zo groot mogelijk bedrag reserveren voor de marine en Hollandse ministers die hem niet bevielen, vervangen. Op 1 januari 1811 zou hij benoemd worden tot Gouverneur-Generaal van de Hollandse departementen.
Op 18 oktober 1810 werd het Decreet van Rambouillet uitgevaardigd, waarbij het bestuur over de Hollandse departementen geregeld werd. Het decreet zelf was onderverdeeld in veertien titels met in totaal 220 artikelen. Dit decreet vormde in feite de grondwet tot 1813 ( H.T. Colenbrander, Inlijving en Opstand (Amsterdam 1913) 25. ) . In de eerste titel werd het algemeen bestuur geregeld. De overige titels regelden onder andere het gebruik van de Nederlandse taal, de territoriale indeling in zeven departementen en de verdere onderverdeling in arrondissementen, de rechterlijke organisatie, de financiën, de conscriptie en de erediensten.
Het algemeen bestuur in de periode 1 januari 1811 - 20 november 1813 bestond uit de Gouverneur-generaal (Lebrun), de Intendant-generaal van Financiën (Gogel) en de Intendant van Binnenlandse Zaken (F.J.B. d'Alphonse) en directeuren voor Waterstaat (Van den Houte, later J.H. Mollerus), de Schatkist (R. Voûte), de Douane (Coquebert-Montbret), de Publieke schuld (Six van Oterleek) en Politie (Devilliers du Terrage). De Gouvernementssecretarie (Secrétairerie des Commandements) werd geleid door Verheijen, die onder Lodewijk Napoleon kabinetssecretaris was geweest. In de voorgaande jaren was al een grote mate van centralisatie bereikt, in de periode van de inlijving werd dit proces voltooid.
Na de Volkerenslag bij Leipzig op 20 oktober 1813 tussen de Grande Armée en de legers van de Coalitie werd op initiatief van G.K. van Hogendorp op 20 november 1813 een Algemeen Bestuur der Vereenigde Nederlanden geproclameerd dat de macht in handen zou nemen tot de prins van Oranje in Nederland zou zijn teruggekeerd. Deze arriveerde op 30 november 1813 in Scheveningen. Op 6 december 1813 aanvaardde hij de soevereiniteit over het Nederlands grondgebied.
Willem I maakte voor de opbouw en het bestuur van het koninkrijk dankbaar gebruik van het goedlopende bestuursapparaat, zoals zich dat na 1795 ontwikkeld had ( G.D. Homan, Nederland in de Napoleontische tijd (Haarlem 1978), 125. ) .
Geschiedenis van het archiefbeheer
De verwerving van het archief
De rechtstitel is (nog) onbekend

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Prins Stedehouder, nummer toegang 2.01.01.08, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Prins Stedehouder, 2.01.01.08, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar
Verwante archieven
Voor verder zie:
2.01.01.01 - Wetgevende Colleges, 1795-1810
2.01.01.03 - Staatsraad, 1805-1810
2.01.01.04 - Uitvoerend Bewind, 1798-1801
2.01.01.05 - Staatsbewind, 1801-1805
2.01.01.06 - Raadpensionaris, 1805-1807
2.01.01.07 - Staatssecretarie tijdens Koning Lodewijk Napoleon, 1807-1810