Terug naar zoekresultaten

2.20.47 Inventaris van het archief van de Nederlandse Basalt Maatschappij (NBM), (1902) 1912-1978

Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Archief

Titel

2.20.47
Inventaris van het archief van de Nederlandse Basalt Maatschappij (NBM), (1902) 1912-1978

Auteur

Vanheck & Vermoesen VOF

Versie

20-03-2020

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
1994 (c)

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Nederlandsche Basalt Maatschappij
Ned. Basalt Mij.

Periodisering

archiefvorming: 1912-1978
oudste stuk - jongste stuk: 1902-1978

Archiefbloknummer

I28001

Omvang

; 227 inventarisnummer(s) 6,50 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het.
Nederlands

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

N.V. De Conventie Nassauischen Basalt Aktien Gesellschaft S.Prins Dz. Algemeen Handelsbureau Im-en Export Schelpkalkbranderij Het Klaverblad S.Prins Dz.Zaandam Handel in Bouwmaterialen en Sanitaire Artikelen N.V. Kalkbranderij Het Klaverblad N.V. Nederlandsche Basalt Maatschappij Mij. Exploitatie Steenfabriek De Bommelerwaard Vereinigung Absatz Wasser-Wegebausteinen in Holland ("WaWeCo") Westdeutsche Hartstein G.m.b.H (Westharg) Deutsche Strassenbau G.m.b.H. N.V. Hollandsche Basaltine Tegelfabriek (HBT) N.V. Internationale Basalt Maatschappij N.V. Belgische Asfaltwegenbouw N.V. Basalt & Bouwstoffen M. Mitteldeutsche Hartstein Industrie Aktien Gesellschaft N.V. Schelpkalkfabrieken Valkenburg N.V. Bouwmaterialenhandel v/h L.van Wagtendonk Prins-Padbou Maatskappy Bpk/EB (Kaapstad) V.O.F. Nederlandsche Basalt Maatschappij N.V. Grondstoffen Handel der Vereenigde Stahlwerke N.V. Reederij Zaanland Stichting Pensioenfonds M. Grondexploitatie-en Beleggingsmij Arnhem-Zuid N.V. Aannemingsbedrijf M. Zaandam N.V. Vauma p/a Steenbrekerij Maastricht Verkoop Associatie Vauatol N.V. Nederlandsche Bouw Maatschappij Zaandam N.V. Zaanse Betonmortel Centrale N.V. Internationale Aannemingsmaatschappij Holland (DICC) N.V. Afrika Constructie Maatschappij N.V. Betonmortelbedrijf Den Haag N.V. Bermuda Investmest Company N.V. Atlantic Equipment Company (Ltd) N.V. Algera Wolvega Aannemings- en Handelsmij. N.V. Verenigde M. bedrijven N.V. Nederlandse Bouw Mij. M. N.V. Slem Nederland N.V. Stagro Grondstabilisatie N.V. J. van Vemde N.V. Aannemingsbedrijf M. N.V. Belgische Asfalt en Betonmaatschappij (B.A.B.) Stichting Sociaal Fonds Prins-Van Zanten
Simon Prins Dzn (1877-
Hendrik Dirk Prins (1906-
, , 1970

Samenvatting van de inhoud van het archief

Het archief van de Nederlandse Basalt Maatschappij (1902 - 1972) bevat stukken betreffende verschillende N.V.'s, opgericht door Simon Prins Dzn. en zijn zoon Hendrik D. Prins. Dit zijn grotendeels stukken afkomstig van de N.V. Nederlandse Basalt Maatschappij, de N.V. Verenigde M. bedrijven en de N.V. Aannemingsbedrijf M. te Zaandam. Het betreft voornamelijk oprichtingsakten, statuten, notulenboeken, aandelenboeken en stukken m.b.t. financiële aangelegenheden. Daarnaast bevat het archief stukken m.b.t. de oprichters (vader en zoon Prins) jubilea en speciale gelegenheden van bedrijven personen en personeelsvereniging.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
Vijftig jaren Nederlandsche Basalt Maatschappij
De ontwikkeling van de zaak van de Heer S. Prins te beschrijven zou een boekwerk op zich zelf vormen en reeds daarom niet passen in het kader van dit M. Vademecum.
Toch mag in een jubileumuitgave een kort overzicht van het ontstaan en de verdere ontwikkeling van het bedrijf, dat op 7 November 1952 de dag hoopt te herdenken, waarop zijn grondvester S. Prins vijftig jaar geleden zijn eerste handelsdaad verrichtte, zeker niet ontbreken. Juister gezegd herdenken wij dan ook eigenlijk niet de geboortedatum van de Nederlandsche Basalt Maatschappij als zodanig, maar veeleer het vijftigjarig zakenjubileum van de Heer S. Prins. Beide zijn evenwel zozeer aan elkander verbonden, dat wij ons de een niet meer los van de ander kunnen denken.
Vijftig jaar is wat zijn duur betreft, in het wereldgebeuren misschien een periode van betrekkelijk ondergeschikt belang, in het leven van een mens of van een zaak daarentegen vormt de afsluiting van een zodanig tijdsbestek nog altijd een mijlpaal, waarbij het goed is een wijle stil te staan.
Wanneer wij U dan ook een ogenblik willen terugvoeren naar het verleden, dan is dit zeker niet om hier een balans over de achter ons liggende jaren op te maken, maar wel om U in vogelvlucht een indruk te geven van wat uit een eenvoudige handelsdaad, verricht op 7 November 1902, toen de Heer Prins als jongeman zijn eerste opdracht kreeg voor de levering van een scheepje rivierzand, in de loop der jaren is gegroeid.
Deze transactie vormde de directe aanleiding voor de Heer Prins zijn kantoorbaan vaarwel te zeggen en te gaan handelen in zand, grind en bouwmaterialen, onder de naam: S. Prins Dzn. in bouwmaterialen.
1902-1924
Na enige jaren, gedurende welke de zaken zich regelmatig uitbreidden, wist hij een aantal Zaanse aannemers te bewegen om gezamenlijk een schelpkalkbranderij te kopen en aldaar de productie van schelpkalk aan te vangen.
In 1905 werd te Zaandam opgericht de: N.V. Schelpkalkbranderij "Het Klaverblad" van welke de Heer S. Prins werd tot Directeur werd benoemd. Spoedig wist hij deze zaak tot grote bloei te brengen.
De handel van de Heer S. Prins omvatte toen vrijwel alle bouwmaterialen; ook in de grindhandel voor wegenbouwdoeleinden maakte hij beduidende omzetten.
Allengs echter ondervond hij grote concurrentie van basaltslag, een materiaal dat zich bij uitstek voor het onderhoud en de aanleg van steenslagwegen leende en belangrijk beter in kwaliteit was dan het tot dusver daarvoor gebruikte grind. De import van deze basalt was in handen van slechts enkele importeurs.
Het lokte de Heer S. Prins daarom aan zelf importeur van dit materiaal te worden: hij reisde daartoe meerdere malen naar Duitsland, alwaar het hem gelukte verschillende relaties aan te knopen. Hij kreeg daardoor gelegenheid zelf te importeren en kon daardoor zijn omzetten belangrijk vergroten.
Behalve basalt voor wegen-doeleinden voerde hij reeds spoedig grote hoeveelheden steen voor de waterbouw in, als: zuilen, zet- en stortsteen. In verband met deze handel werd door hem in 1912 opgericht de: N.V. Nederlandsche Basalt Maatschappij.
Hoewel reeds in het eerste jaar harer oprichting door de vennootschap een wegenbouwwerk werd uitgevoerd (het inwalsen van basaltslag op een polderweg), nam deze tak van het bedrijf haar grote vlucht eerst in de laatste jaren van de oorlog 1914-1918.
De stichter van het bedrijf achtte toen ook het juiste ogenblik gekomen om zelf materieel daartoe aan te kopen. De eerste eigen stoomwals werd in Hilversum bij de aanleg van wegen in de Exploitatie "Het Hoogst van het Kruis" te werk gesteld, terwijl kort daarna nog vier stoomwalsen werden aangekocht. Het machinepark breidde zich in de volgende jaren regelmatig uit en daarmede de personeelsbezetting.
De benodigde basalt werd geïmporteerd en hoewel dit reeds een belangrijke verbetering betekende boven de enkele vertegenwoordiging, bevredigde dit de Heer Prins toch niet. Hij wilde gaarne de exploitatie van basaltgroeven zelf ter hand nemen en stichtte daartoe in 1921 te Königswinter am Rhein de: Westdeutsche Hartstein Gesellschaft m.b.H.
Deze nam enige groeven in exploitatie. Dit leidde er toe, dat de zaken hier te lande zich wederom konden uitbreiden en de positie van de N.V. Nederlandsche Basalt Maatschappij te midden van andere importeurs werd versterkt.
Inmiddels begon ook in Duitsland omstreeks 1926 veel belangstelling te bestaan voor de gewalste asfaltweg. Met verschillende Duitse autoriteiten werden studiereizen naar Engeland en Nederland gemaakt en werd, nadat de verwachting gewettigd was, dat opdrachten verstrekt zouden worden, de Deutsche Strassenbau Gesellschaft m.b.H.
Deze maatschappij - eveneens te Königswinter am Rhein gevestigd - werd door de reeds genoemde Westdeutsche Hartstein G.m.b.H. met twee reeds jaren bestaande Duitse wegenbouwmaatschappijen opgericht. Het schelpkalkbedrijf was in die jaren verre van florissant en daarom werd besloten dit bedrijf op te heffen en op haar terrein een betonfabriek te vestigen. In de fabrieksruimte werd een basaltinetegelpers opgesteld en werden tegels voor voet- en rijwielpaden gemaakt.
1924-1948
Toen 1924 de ontwikkeling van de asfaltweg aanschaffing van nieuwe machines op grote schaal noodzakelijk maakte, werd de behoefte aan een eigen machinereparatiewerk plaats steeds sterker gevoeld. Nadat eerst elders op zeer kleine schaal daartoe was overgegaan, werd in de gebouwen van de hiervoor genoemde schelpkalkbranderij een machineherstelplaats ingelicht.
Gedurende de volgende jaren werden zowel de machinewerkplaats als de tegelfabriek herhaaldelijk gemoderniseerd; in deze fabriek worden thans betonwaren gemaakt, welke aan de zwaarste eisen voldoen, terwijl in de reparatiewerkplaats vrijwel alle voorkomende grote en kleine reparaties aan machines, in ons bedrijf in gebruik, kunnen worden verricht.
Behalve het reeds genoemde wegenbouwbelang in Duitsland heeft ook de wegenbouw in andere landen de Heer S. Prins zeer nauw aan het hart gelegen. Zo stichtte hij in 1930 te Antwerpen de: N.V. Belgische Asfaltwegenbouw.
Deze maatschappij voerde vele asfaltwerken in de provincies Antwerpen, Oost- en West Vlaanderen en Brabant uit. Dit bedrijf werd gedurende de tweede wereldoorlog geliquideerd. In 1932 maakte hij een studiereis naar Nederlands Oost-Indië om aldaar de bestaansmogelijkheid van een wegenbouwbedrijf met eigen steengroeve-exploitatie te onderzoeken. De zeer ongunstige financiële toestand van Indië stond die oprichting echter in de weg, terwijl ook het aldaar wijd vertakte systeem van "eigen beheer" een nadeel vormde voor het persoonlijk initiatief.
Meer succes leverde een reis op naar Zuid-Afrika in 1938-'39. Deze studiereis bracht te Johannes burg de stichting van de: Prins Padbou Maatskappij Bpk., voor de uitvoering van wegenbouw- en utiliteitswerken in Zuid-Afrika.
Hebben wij hiervoor eerst de ontwikkelingsgang van het aannemersbedrijf in het kort geschetst, zo willen wij thans nog even het handelsbedrijf tot op de huidige dag de revue laten passeren.
In ?? werd de bouw- en wegenmaterialenhandel ondergebracht in de N.V. Basalt & Bouwstoffen M.,
Verschillende motieven gaven aanleiding om het handelsgedeelte van het bedrijf, oorspronkelijk beheerd door de firma S. Prins Dzn. in Bouwmaterialen, maar later als afdeling in de N.V. Nederlandsche Basalt Mij opgenomen, weer in een afzonderlijke vennootschap onder te brengen en dus geheel te scheiden van de N.V. Nederlandsche Basalt Mij, waarin het aannemersbedrijf en de betonwarenindustrie na deze splitsing de hoofdrol speelden.
De N.V. Basalt & Bouwstoffen M. vergrootte haar bouwmaterialenbelangen in 1937 door naast het reeds bestaande filiaal te Harlingen een nieuw filiaal te Lemmer (Fr.) te stichten. Bij deze oprichting werd voornamelijk het oog gericht op de Noord-Oost-Polder, welker drooglegging in de nabije toekomst te verwachten was. Het is verheugend te kunnen constateren, dat deze keuze niet slecht is geweest. Het bedrijf aldaar voorziet in een behoefte en breidt zich regelmatig uit. Later is een betonwarenfabriek hieraan toegevoegd.
In 1939 nam de N.V. Basalt & Bouwstoffen M. de meerderheid der aandelen over in de: N.V. Bouwmaterialenhandel v.h. L. van Wagtendonk & Zn., te Enkhuizen, een reeds lang te goeder naam en faam bekend staande bouwmaterialenzaak, welke in West-Friesland haar operatieterrein heeft.
Bij de reorganisatie van de N.V. Verenigde Schelpkalkfabrieken in de: N.V. Schelpkalkfabrieken "Valkenburg", te Valkenburg bij Leiden kon ook de N.V. Basalt & Bouwstoffen M. zich interesseren; zij verwierf aldaar een omvangrijk aandelenpakket.
Verschillende van de hiervoor genoemde maatschappijen hadden één of meerdere schepen in exploitatie. Sedert 1943 zijn deze schepen verenigd in de te Zaandam gevestigde: N.V. Reederij Zaanland.
Tijdens de tweede wereldoorlog werd de N.V. Nederlandsche Basalt Maatschappij ingevolge het Liquidatie-besluit 1941 omgezet in een vennootschap onder firma, waarvan de firmanten waren en thans nog zijn de Heren S. Prins, Ir H. D. Prins en L. A.W. van Zanten.
Verschillende aanleidingen, vooral ook een administratieve splitsing, deden de behoefte voelen om tot verdere differentiatie over te gaan. Zo werd het aannemingsbedrijf in 1948 uit de firma gelicht en ondergebracht in de naamloze vennootschap: N.V. Aannemingsbedrijf M. Zaandam.
1948 en verder
Naast de uitoefening van de bedrijfstak Wegenbouw werd door de grote behoefte aan woningen en industriegebouwen de wenselijkheid onder het oog gezien het aannemingsbedrijf uit te breiden met een afdeling Utiliteitsbouw.
Belangrijke werken op dit terrein zijn inmiddels reeds uitgevoerd. Ook de afdeling wegenbouw ging onvermoeid verder en breidde zich gestadig uit. In Wageningen verrees een nieuw bedrijfskantoor, terwijl binnenkort de bedrijfsgebouwen in Den Haag in gebruik worden genomen. Gezien de vele werken welke in laatst genoemde gemeente en omgeving gedurende de afgelopen jaren zijn uitgevoerd, werd aldaar een de Zonweg in erfpacht genomen waar behalve de benodigde bedrijfsgebouwen, ook een permanente asfaltinstallatie werd opgetrokken.
Niet alleen de grote vraag naar bouwobjecten was aanleiding tot verdere uitbreiding van de zaken, doch ook de daaruit voortvloeiende behoefte aan bouwmaterialen, meer in 't bijzonder metselstenen. Dit leidde tot de exploitatie van de in Kerkdriel gevestigde steenfabriek "De Bommelerwaard".
Hierdoor werd de N.V. Basalt & Bouwstoffen M. in staat gesteld haar behoefte aan metselstenen te dekken.
Ook de betonfabrieken vroegen dringend om uitbreiding. Door aankoop van terrein en vergroting van de bestaande outillage werd hierin grotendeels tegemoet gekomen.
Wanneer wij hierboven getracht hebben in vogelvlucht een schets te geven van het levenswerk van de Heer S. Prins, dan vallen daarbij twee dingen bijzonder in het oog. Allereerst zijn grote ijver en energie, welke steeds weer tot het nemen van nieuwe initiatieven hebben geleid, maar zeker niet minder zijn onvolprezen verdienste, wat verworven was tot verdere ontwikkeling te hebben gebracht en te hebben bewaard voor het nageslacht.
Reeds de dichter Ovidius bezong deze grote eigenschap in zijn Ars Amatoria met de woorden: "Nec minor est virtus, quam quaerere, parta tueri" of vrij vertaald "het verkregene bijeen te houden is zeker geen mindere verdienste dan het verwerven op zich zelf reeds is".
Wij zouden ze als motto kunnen gebruiken bij de levensbeschrijving van de stichter van het M. concern.
Zeker heeft de Heer Prins ook tijden van neergang gekend en zijn teleurstellingen hem niet bespaard gebleven, doch hij heeft ook in die dagen het roer stevig en resoluut in handen weten te houden en hij kan zich er thans op beroemen zijn levenstaak ongeschonden aan zijn opvolgers te hebben overgedragen.
De grote steun, welke hij in de jaren, toen de last van het allengs groeiende bedrijf door een man alleen niet meer te dragen was, heeft mogen ondervinden van zijn vele medewerkers mag hier zeker niet onvermeld gelaten worden. Hij heeft altijd de gave gehad om een goede geest onder zijn mensen te kweken en aan te wakkeren.
Enkelen van zijn naaste medewerkers mochten het gouden jubileum van de "oude baas" niet meer meemaken daar hun meer dan 25 jarige werkkring bij de M. door de dood ontijdig werd beëindigd.
In de loop der jaren heeft de Heer S. Prins het dagelijks beheer overgelaten aan zijn zoon Ir. H. D. Prins en aan zijn schoonzoon L. A. W. van Zanten, waarvan de eerste het aannemingsbedrijf hoofdzakelijk behartigt en de tweede de zorg voor de handelsbedrijven op zich genomen heeft.
Onder hun leiding is de Nederlandsche Basalt Mij met de aan haar gelieerde bedrijven gegroeid tot een economische eenheid, die niet alleen een rol van betekenis speelt in het Nederlandse bedrijfsleven, maar bovendien aan honderden mensen regelmatig werk verschaft.
Dat aan de sociale verzorging ook de nodige aandacht wordt geschonken, moge onder meer getuigen de in 1941 in het leven geroepen Stichting "Pensioenfonds Nederlandsche Basalt Maatschappij" en de in 1950 op hun initiatief opgerichte personeelsvereniging, welke buiten de werkuren het contact tussen het personeel onderling onderhoudt en in hoge mate de teamgeest heeft aangewakkerd. Ten slotte moge in dit verband nog vermeld worden de Stichting "M. Steunfonds", welker oprichting dit jaar heeft plaats gevonden.
Wij menen hier wel te mogen zeggen, dat wij met vertrouwen de M. de toekomst zien ingaan en zijn overtuigd dat, Deo volente, een onbeperkt aantal jaren van nieuwe luister en verdere krachtsontplooiing aan het verleden zullen worden toegevoegd.
Met de wens dat het de Heer S. Prins gegeven moge zijn nog vele jaren hiervan getuige te zijn, besluiten wij dit korte historische overzicht van zijn levenswerk.
Uit: M. Vademecum
Zaandam, November 1952
Redactie
Stamboom
Embedded Image
Organogram
Embedded Image
De Nederlandsche Basalt Mij. in haar diverse geledingen
1. De vennootschap onder firma Nederlandsche Basalt Maatschappij
Plaats van vestiging: Zaandam
Vennoten: S. Prins, de Genestetweg 2, Bloemendaal, Tel. K 2500-22246
Ir H. D. Prins,
Wassenaar, Prinses Marielaan 6, Tel. K 1751-2537
L. A. W. van Zanten,
Aerdenhout, Hoplaan I, Tel. K 2500-26262
Kantoren: Zaandam, Westzijde II, Tel. K 2980-2941
Lemmer, Buitenhaven, Tel. K 00-106
Betonfabrieken: Zaandam, Zuiddijk 400, Tel. K 2980-2941
Lemmer, Buitenhaven, Tel. K 00-106
Machine-herstelplaats: Zaandam, Zuiddijk 400, Tel. K 2980-2941
Bedrijfsleiders: Betonfabriek Zaandam:
J. Hoorn, Th. de Vriesstraat 3, Zaandam
Betonfabriek Lemmer:
H. de Vries, Abel Tasmanstraat I, Tel. K 00-107
Machine-herstelplaats Zaandam:
S. Eweg, Ie Helmersstr. 337", Amsterdam, Tel. K 2900-84363
Aard van het bedrijf: De vennootschap is in feite de moedermaatschappij van de hierna onder 2 t/m 8 genoemde bedrijven; daarnaast exploiteert zij in Zaandam en in Lemmer een betonwarenfabriek, te Zaandam een machine-herstelplaats, in Kerkdriel een steenfabriek en in Duitsland diverse basaltgroeven.
2. De naamloze vennootschap: Basalt & Bouwstoffen M.
Plaats van vestiging: Zaandam
Kantoren: Het hoofdkantoor is gevestigd:
Zaandam, Westzijde II, Tel. K 2980-2941
Het bedrijfskantoor en opslagterreinen zijn gelegen Zuiddijk 400, Tel. K 2980-4464
Filialen: Harlingen, Westerstraat I, Tel. K 5178-625
Lemmer, Buitenhaven, Tel. K 00-106
Directie: S. Prins, L. A. W. van Zanten
Commissarissen: Ir H. D. Prins en J. W. Happé
Adjunct-Directeur: H. N. Hooyschuur, Harlingen, Midlumerweg 16E, Tel. K 5178-872
Alg. Procuratiehouder: H. H. Kerkhof, Zaandijk, Tuinkade 31,
Procuratiehouders: J. de Groot, Cz. Peterplantsoen, Zaandam Tel. K 2980-3182
J. S. Nottelman, Kanaalweg 23N, Harlingen, Tel. K 5178-613
H. de Vries, Abel Tasmanstraat I, Lemmer, Tel. K 00-107
Vertegenwoordigers: L. W. Teeuw,
Den Haag, Laan van Meerdervoort 37, Tel. K 1700-394447
G. H. J. Hooyschuur, Zaandam,
Aard van het bedrijf: De Vennootschap beoefent de handel in bouwmaterialen, wegenbouw- en waterbouwmaterialen.
3. De naamloze vennootschap: Aannemingsbedrijf M., Zaandam
Plaats van vestiging: Zaandam
Kantoren: Het hoofdkantoor is gevestigd:
Zaandam, Westzijde II, Tel. K 2980-2941
Het kantoor van de afdeling Utiliteitsbouw is gevestigd: Den Haag, Zonweg, Tel. K 1700-771947
Filialen: Den Haag, Zonweg, Tel. K 1700-771947
Wageningen, Veerweg 141, Tel. K 8370-2554
Harlingen, Westerstraat I, Tel. K 5178-625
Directie: Ir H. D. Prins
Commissarissen: S. Prins, H. C. M. Dolk, G. van Holk, J. Schippers en L. A. W. van Zanten,
Onderdirecteur: H. N. Hooyschuur, Harlingen
Alg. Procuratiehouders: Mr J. H. Meijer, Alkmaar, Costerstraat 8, Tel. K 2200-2725
J. de Vries, Alkmaar, Westerweg 256, Tel. K 2200-3661
H. H. Kerkhof, Zaandijk, Tuinkade 31
Procuratiehouders: Voor de afdeling Utiliteitsbouw:
H. Oosterling, Zaandam, Abeelstraat 22, Tel. K 2980-4515
Voor de afdeling Wegenbouw:
N. G. Thijssen, Den Haag, Goeverneurl. 492 Tel. K 1700-181876
B. A. Thedinga, Wageningen, Veerweg 141, Tel. K 8370-2554
Vertegenwoordiger: C. den Hollander,
Den Haag, Melis Stokelaan 502, Tel. K 1700-394823
Aard van het bedrijf: De vennootschap exploiteert een aannemingsbedrijf. Haar werkzaamheden bewegen zich in hoofdzaak op het terrein van de wegen- en utiliteitsbouw.
4. Prins Padbou Maatskappij (Beperk)
Plaats van vestiging: Kaapstad
Kantoor: 6 Wale Street
Directie: A. F. Fisher
Aard van het bedrijf: Wegen- en utiliteitsbouw
5. De naaml. vennootschap: N.V. Bouwmaterialenhandel v.h. L. van Wagtendonk & Zn.
Plaats van vestiging: Enkhuizen
Kantoor: Enkhuizen, Dijk, Tel. K 2280-481
Directeur: L. A. W. van Zanten
Commissarissen: S. Prins en Ir H. D. Prins
Procuratiehouder: L. H. Faber, Enkhuizen, Parklaan 3, Tel. K 2280-336
Vertegenwoordiger: C.P. Verberne, Enkhuizen, Nanne Grootstr. 14 Tel. K 2280-426
6. De Westdeutsche Hartstein Gesellschaft m.b.H.
Plaats van vestiging: Wiesbaden
Kantoor: Wiesbaden, Wolfram v. Eschenbachstrasse 2, Tel. 22994
Directeur: J. Scharf,
Wiesbaden, Wolfram v. Eschenbachstrasse 2, Tel. 22994
De vennootschap exploiteert basaltgroeven te Dietesheim a.M, Beilstein, Zehnhausen en Odersberg.
7. Exploitatie van de steenfabriek "De Bommelerwaard"
Fabriek: Kerkdriel, Tel. K 4183-281
Kantoor: Amsterdam, Keizersgracht 305-309, Tel. K 2900-30305
Directie: L. Geldens en L. A. W. van Zanten
De fabriek produceert metselsteen.
8. N.V. Reederij "Zaanland"
Plaats van vestiging: Zaandam
Kantoor: Zaandam, Westzijde II, Tel. K 2980-2941
Directeur: Ir H. D. Prins
Commissarissen: S. Prins en L. A. W. van Zanten
De rederij exploiteert enkele schepen, in hoofdzaak ten behoeve van de eigen bedrijven.
Deze gegevens vormen een beeld van de toestand in November 1952.
Levensbeschrijving van Simon Prins Dzn 1878-1962
'Ik zei nooit nee'
Levensbeschrijving van Simon Prins Dzn 1878-1962
door Willem Capel.
In 1962 wordt bij uitgeverij 'De Lanteern' te Utrecht de levensbeschrijving van Simon Prins Dzn. uitgegeven.
Deze levensbeschrijving wordt gemaakt aan de hand van een aantal vraaggesprekken dat de schrijver Willem Capel in 1962 voert met Simon Prins in diens woning te Bloemendaal.
Het boek (222 bladzijden) krijgt de titel 'Ik zei nooit nee'.
Van de totale oplage (aantal onbekend) is slechts één exemplaar behouden gebleven (in particulier bezit).
Om onbekende redenen wordt in 'Ik zei nooit nee' gebruik gemaakt van schuilnamen: o.a. figureren:
  • Simon Prins Dzn. = Simon Hartog
  • Schoonvader Koppies = de Boer
  • Olieslager van Heyningen = Van Hugten
  • Notaris van Holk = notaris Brands
  • M. = S.P.D.
Omdat het boek zelf inhoudsopgave noch dateringen heeft worden de hoofdstukken hierbij verkort weergegeven.
1878-1899
1878-1883
Geboorte in Wormer - vroege jeugd - oudere zus - verhuizing - vader Dirk brugwachter en tolgaarder in Krommenie - eerst verdiende cent
1884-1892
Zwerft door de buurt - leert zichzelf lezen en rekenen - gezin verhuist naar Haarlemmerliede in 1888 - vader Dirk wordt tolwachter - in Haarlem naar lagere school - groot voor zijn leeftijd - krijgt bijnaam 'het boertje'-schoolaanvoerder bij vechtpartijen - van school gestuurd - gaat werken - wordt schoenmakersleerling in Haarlemmerliede - gaat in de leer bij slagersbedrijf - woont op kamers in Haarlem - droomt van officiersrang in leger - werkt bij slager in Amsterdam - bakkershulp bij oom Gijs in Wijk aan Zee gezin verhuist naar Halfweg - vader opent kruidenierszaak met brooddepot - broer en zus worden geboren - verkoopt potten en pannen voor vader.
1893-1894
Loopt van huis weg - te voet naar Rotterdam - door politie opgehaald - weer thuis in Halfweg - naar oom Piet in Wormer - werken in steenkoolfabriek van oom Piet - grootvader en overgrootvader hadden steenkoolfabriek - sjouwt steenkool in haven.
1895
Wordt marinier 2e klasse - draagt helm met koperen piek - krijgt bijnaam 'de baron'- marineopleiding in Rotterdam - wordt overgeplaatst naar Nieuwediep - dient op schoener/zeilschip 'Argus'.
1896
Met stoomschip 'burgemeester den tex' naar Indie - naar Batavia krijgt dysenterie - naar militair hospitaal - overgeplaatst op oorlogsschip 4e klasse 'serdang' - naar Semarang - naar Soerabaja - Molukken - vader verhuist naar Zaandijk - vader wordt veerpachter - krijgt beri-beri ziekte.
1897-1898
Wordt hospik op oorlogsschip 'gedeh' - terug naar Rotterdam overgeplaatst naar Amsterdam - naar Nieuwediep - leert lucasina kennen - overgeplaatst op opleidingsschip 'Neptunus' - neemt bijlessen duitse taal en boekhouden - wegens letsel afgekeurd voor aktieve dienst.
1899-1924
1899-1902
Terug naar ouderlijk huis in Zaandijk - wordt assistent bij fabriek in lakken en vernissen - doet administratief werk - levert zelfstandig vracht rivierzand aan blikfabriek in Krommenie - leent geld van vader vriendin Lucasina - laat reclamefolders drukken.
1903
Levert nu regelmatig zand en grind - gaat naar bouwersbeurs in Amsterdam - neemt ontslag bij lakfabriek - wordt zelfstandig ondernemer met eenmanszaak.
1904-1908
Richt S. Prins Dz. op, handel in bouwmaterialen op - koopt eerste fiets - bezoekt aannemers - wordt vertegenwoordiger van de schelpkalkbranderij 'het Klaverblad' op zoek naar financiers voor overname - schoonvader wordt aandeelhouder - notaris van Holk maakt akte op - wordt directeur/aandeelhouder van N.V. Kalkbranderij 'het Klaverblad'-huurt woonhuis met kantoor - zoon Hendrik Dirk wordt geboren - begint met handel in basalt - wordt vertegenwoordiger van de Nassauische Basalt Maatschappij te Christianshutte in Duitsland - koopt pakhuis 'asia' in Koog aan de Zaan - richt 'showroom' met bouwmaterialen in - neemt personeel in vaste dienst koopt 'stoomfiets'.
1909-1912
Aankoop vier tweedehands stoomwalsen in Duitsland - gaat ook zelfstandig inwalsen - neemt machinisten en arbeiders in vaste dienst - koop automobiel merk 'Adler' in Duitsland - richt in 1912 de Nederlandsche Basalt Maatschappij op - mobilisatie eerste wereldoorlog - wordt benoemd tot kapitein v.m.a.k. en chef vervoerswezen regio Den Helder
1918-1919
Wordt door defensie benoemd tot commandant landstorm motordienst Noord-Holland en Utrecht.
1920-1924
Op invitatie Bataafsche Petroleum Maatschappij (B.P.M.) naar Engeland - bezichtiging van 'topeka' asfaltwegen in Londen - koopt als eerste in Nederland een asfaltmachine van 100.000 guldens eerste opdracht asfalteren Badhuisweg te Den Haag - neemt deel aan eerste wegencongres te Den Haag - laat bedrijfsfilm maken van basaltgroeven in Duitsland - koop alle aandelen van N.V. Kalkbranderij 'het Klaverblad'-echtgenote ernstig ziek - verhuizing naar Bloemendaal - twee dochters worden geboren - koopt en pacht basaltgroeven in Duitsland - oprichting van Hartstein Gesellschaft mbH te Konigswinter in Duitsland.
1925-1962
1925
Benoeming tot ridder in de orde van oranje nassau - bevordering tot majoor en hoofdofficier - laat laboratoria bouwen - neemt ingenieurs in vaste dienst - zoon Hendrik Dirk gaat naar technische hogeschool in Delft.
1926-1929
Zoekt expansie voor wegenbouw in buitenland - reist naar Portugal - offerte wegenaanleg in Lissabon - vastlopen onderhandelingen met Portugese regering - oprichting vereniging bitumineuze wegenconstructies (VBW) - wordt voorzitter.
1930
Internationaal wegenbouwcongres in Washington ( zie: "de Motorgids", maandblad voor officieren van den Motordienst, de nrs maart/mei 1931 voor een volledig verslag van deze reis + congres. ) zoon Hendrik Dirk behaalt titel ingenieur in Delft - krijgt van defensie opdracht tot oprichting bataljon wegentroepen - reist naar oost-indie voor Nederlandsche Basalt Maatschappij - maakt wegenbouwofferte in indie - verliest opdracht door concurrentie indische spoorwegen zoon Hendrik Dirk komt in dienst bij N.M.B.
1931-1939
Wegenaanleg door M. in Duitsland - invoering kwaliteitscontrole bij asfalteren - oprichting Prins Padbou Maatskappij Beperk in Kaapstad en Johannesburg - overname van Wagtendonk - uitbreiding kantoren in Harlingen en Lemmer.
1940-1947
Annexatie Oostenrijk door Duitsland - vraagt tevergeefs ontslag uit militaire functies - met zoon Hendrik Dirk aanstelling bij legeronderdeel wegen en bruggenbouw - Hendrik Dirk wordt eerste luitenant - vraagt andermaal ontslag uit militaire functies - echtgenote wordt ernstig ziek opgenomen in academisch ziekenhuis Leiden krijgt zenuwaanval - keert terug naar huis in Bloemendaal - wordt na capitulatie uit militaire dienst ontslagen - Nederlandsche Basalt Maatschappij krijgt van Luftwaffe werkopdrachten in Leeuwarden en Texel - oorlogswinst komt onder beheer I. - oorlogswinst naar N.Z.R.M. en Jaarbeursstandbeeld.
1948-1962
Verdere uitbouw ondernemingen - overname bedrijven - oprichting N.V. Verenigde M. bedrijven - overlijden echtgenote - president commissaris.
einde
Geschiedenis van het archiefbeheer
De verwerving van het archief
De rechtstitel is (nog) onbekend.

Inhoud en structuur van het archief

Verantwoording van de bewerking
In 1993 kregen wij van de B.V. M.-Amstelland Infrastructuur & Milieu te 's-Gravenhage de opdracht om alle archieven welke bewaard werden op de verschillende lokaties in 's-Gravenhage te schonen en opnieuw te ordenen.
Van belang was bij deze opdracht dat alle correspondenties en archieven met een belang voor de dagelijkse bedrijfsvoering bewaard zouden blijven en toegankelijk gemaakt met een eenvoudige trefwoordenlijst, en gescheiden zouden worden van al die archieven welke datzelfde dagelijkse belang niet meer zouden kunnen dienen.
Tezelfdertijd kregen wij van het Bestuur van de N.V. M.-Amstelland te 's-Gravenhage de opdracht om het nog aanwezige oude archief van de Nederlandse Basalt Maatschappij vanaf 1900 tot 1972 bijeen te brengen en te inventariseren. Omdat de totale hoeveelheid bewaard archief ongeschoond zeer groot was (ongeveer 2.500 meter) bleek pas na enige maanden werken dat er een bijzonder groot en vitaal deel van deze oude archieven bewaard was gebleven in de kelders aan de Zonweg en op de zolder van de vestiging van de M. Noord West te Zaandam.
Wij hebben gedaan wat in het vermogen lag om deze opdracht zo volledig als ons mogelijk was uit te voeren; noodgedwongen moesten er vaak keuzes gemaakt worden waar het ging om de vraag: bewaren of niet bewaren?
Met bijzonder veel spijt moesten wij bijvoorbeeld grote delen van de financiële administratie afvoeren om de simpele reden van omvangsbeperking bij overdracht.
Wij durven te bekennen nog steeds te twijfelen aan de juistheid van onze beslissing in de zomer van 1993 om de vrijwel compleet bewaard gebleven boekhouding over de periode 1921 tot en met 1965 te laten vernietigen, en om uitsluitend het oudste gedeelte 1902 tot en met 1920 integraal te bewaren....
De taak welke wij ons gesteld hadden loopt nu ten einde. Wij weten dat niet iedereen onmiddellijk en geestdriftig deze inventaris zal gaan bestuderen; maar ook al hebben wij bij slechts enkelen belangstelling kunnen wekken voor de historie van de Nederlandsche Basalt Maatschappij dan zijn wij al ten volle tevreden.
Wij denken dat er reden is om enthousiast te zijn over de compleetheid - en daarmee ook de culturele waarde - van de oude M. archieven en danken het Bestuur van de N.V. M.-Amstelland voor deze door ons met zoveel plezier uitgevoerde opdracht.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Nederlandsche Basalt Maatschappij, nummer toegang 2.20.47, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Ned. Basalt Mij., 2.20.47, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar
Afgescheiden archiefmateriaal De volgende films van en over de Nederlandse Basalt Maatschappij zijn in beheer bij het Nederlands Film Museum (NFM) te Amsterdam De films 1 t/m 4 zijn afgestaan door NBM in 1994. De film 5 was reeds in het bezit van het NFM. 1. LEVEN IN DE BOUWERIJ (circa 1963)
  • 16 mm, zwart/wit, optisch geluid, 196 meter.
  • Scenario: Max Dendermonde
  • Camera en Regie: Peter Alsemgeest
  • Producent: Paul Steenbergen
  • Montage: Piet van Eekert
  • Produktie: Polygoon Profilti
Betreft een overzicht van de ontwikkeling van het bouwbedrijf in Nederland na 1945; de wederopbouw van woningen, industrieparken e.d. en de rol daarbij van bouwbedrijven en hun toeleveringsbedrijven. 2. BIRTH OF A REFINERY (circa 1965)
  • 16 mm, kleur, optisch geluid, 247 meter
  • Een film van Bob Chrispijn en Tony Uth
  • Productie: Oscar Film N.V., Amsterdam
Een 'poëtische' impressie van de bouw van de Mobil raffinaderij, gedeeltelijk uitgevoerd door de N.B.M. Sfeerbeelden zonder verder commentaar, uitsluitend muziek. 3. ZEVENTIG JAAR N.B.M. (Kopie zonder titel; circa 1973)
  • 16 mm, kleur, magnetisch geluid, 159 meter
Film begint met beelden van een N.B.M. werknemer die in het huwelijk treedt en zich laat rijden door een historisch stoomwals. Vervolgens wordt een kort overzicht gegeven van de geschiedenis van de N.B.M. van 1902 tot en met 1972. De beursgang van de N.B.M. wordt besproken en de diverse divisies van de holding die vervolgens in beeld worden geïllustreerd. 4. COMPILATIE (1928-1956-1962) (2 identieke kopieën)
  • 16 mm, delen I en II in zwart/wit, deel III in kleur, zonder geluid, totaal 300 meter
  • I) NEDERLANDSE BASALT MAATSCHAPPIJ 'ZAANDAM'. AFDELING: WEGENBOUW (1928)
    • Voorbereidingen op en de uiteindelijke aanleg van wegen door de N.B.M. Getoond wordt hoe de verschillende lagen worden aangebracht alvorens de weg wordt geasfalteerd. Het gebruik van verschillende machines wordt gedemonstreerd.
    • Op deze beelden is niet prominent een van de bestuurders van de N.B.M. in beeld te zien.
    • Het Nederlands Filmmuseum bezit van deze film een 35 mm kopie, 318 meter (16 minuten).
  • II) WEGENAANLEG IN 'S-GRAVENHAGE IN DE ZOMER VAN 1956.
  • III) INSTALLATIE 'DE PEEL' (Kopie zonder titel; 1962)
Getoond wordt de ingebruikname van de installatie 'De Peel' door de burgemeester van Deurne Mr. F.L.M. Hoebens op 12 juni 1962. Vervolgens opnieuw beelden van wegenaanleg op het platteland in Den Haag en Scheveningen. 5. NEDERLANDSCHE BASALT MAATSCHAPPIJ 'ZAANDAM'. AFDEELING WEGENBOUW.
NACOVIA - SHEET - ASPHALT - TOPECA - EN ASPHALTBETONWEGEN
  • Beschrijving:
    • Voorbereiding op en uiteindelijk aanleg van wegen door Basalt Maatschappij. Verschillende procédées worden getoond: onder meer asfaltering.
    • Verder opnamen: wegenaanleg te Amsterdam en Scheveningen en basalt opslag te Hasselt.
  • Plaatsen:
    • Zaandam, Amsterdam, Scheveningen en Hasselt.
  • Jaar: 1925
De beeldkwaliteit van deze film is dusdanig slecht (= internegatief) dat overzetten op video welhaast onmogelijk is. 6. HET BEDRIJF DER NEDERLANDSCHE BASALT MAATSCHAPPIJ 'ZAANDAM' IN DUITSCHLAND EN HOLLAND
  • Beschrijving:
    • Over basaltverwerking. Met opnamen van de basaltwinning in Duitsland in de zgn zuilengroeven van de Deutsche hartstein Industrie AG te Breitenborn, de verwerking in de brekerij van Steinau en Wachtersbach en de verscheping in Frankfurt am Main. In Nederland wordt de bazalt in Zaandam ontscheept en verder verwerkt in ondermeer kadebouw (de Lemmer), zeewering langs de Zuiderzee en als grondstof gebruikt voor asfalt.
  • Plaatsen:
    • Duitsland: Breitenborn, Wachtersbach, Steinau, Frankfurt am Main
    • Nederland: Zaandam, Hasselt, Lemmer, Zuiderzee (= Ysselmeer)
  • Jaar: 1920
  • Maatschappij: Haghe-Film-Fabriek (= Haghefilm)
  • Regie regiss.: Mullens, Willy
  • Stom/geluid: Stom
  • Kleur/zw.w: Zwartwit. tinting
Uitgebreide beschrijving van de NFM-film "Bedrijf der Nederlandsche Basalt Maatschappij 'Zaandam' in Duitschland en Holland, 1920, duur: 53 minuten Deze film is gemaakt in opdracht van S. Prins Dzn door Haghe Film Fabriek te Den Haag. filmer: Willy Mullens te Den Haag.
  • Eerste deel
    • Het bedrijf der Nederlandsche Basalt Maatschappij 'Zaandam' in Duitschland en Holland
    • Bazaltgroeven in Duitschland (klimmende en werkende arbeiders - aan touwen - heen en weer rijdende wagons op rails, loswrikken met de hand van bazalt)
    • Het aanboren der steenwand voor het doen springen der massa (de explosie, transport der stenen naar de brekers gezeten langs de rails)
    • Het uitbreken der bazalt
    • Het transport per luchtspoor (drahtseilbahn) naar het verlaadstation
    • Het bazalt in zuilenformatie en het uitbreken der zuilen
  • Tweede deel
    • Een der fraaiste zuilengroeven van Duitschland
    • De bazalt groeve Breitenborn
    • Het bedrijf in de groeve
    • Het uitbreken der bazalt (wat niet zonder gevaar is)
    • Het maken van straatkeien en klein plaveisel
    • Het vervoer per luchtspoor 7,5 km lang naar de steenbrekers en het verlaadstation
    • Aankomst der steen aan de brekerij
    • Het sorteren der bazalt in de brekers, en het sorteren van de bazaltslag in de zeeftrommels
    • Overzicht der brekerij
  • Derde deel
    • Enige fraaie gezichten op onze tocht naar de volgende steengroeve
    • Het vervoer per 'bremswerk' naar de breker
    • Het nasorteren van het materiaal
    • De brekerij Steinau
    • Het verladen der bazaltslag in de wagons voor het transport naar de schepen
    • Aankomst en overladen in schepen aan onze verschepingsplaats te Frankfurt am Main
    • Het verstraten van ons materiaal in Frankfurt am Main
    • Onze laad en verschepingsplaatsen aan den Rijn
    • De vaart naar Holland
  • Vierde deel
    • Aankomst der schepen te Zaandam: lossen en laden voor verdere bestemming
    • Het overladen van de met bazalt geladen schepen op de rivier de IJssel
    • De opslagplaatsen der Nederlandsche Bazalt Maatschappij te Hasselt
    • De Zuiderzee-haven te Lemmer met de Bazaltglooiing, gedeeltelijk van zuilen bazalt gemaakt
    • Het tot nu toe gevolgd systeem van het bouwen van kademuren van bazalt is hier vervangen door bazalt 'sichtsteine', systeem 'BLOKBAZALT'
    • Drooglegging Zuiderzee-opslagplaatsen voor stortsteen
    • Het vervaardigen van zinkstukken aan het strand. Met vloed raakt het zinkstuk vlot en wordt naar de plaats van bestemming gesleept. Een zinkstuk heeft een oppervlakte van plm. 1000 m2
    • Vervolgens worden aan vier zijden ankers uitgebracht die het stuk op de juiste plaats trekken
    • Bij het midden wordt het stuk volgegooid met stenen totdat het op zinken staat. Dan plots een regen van stenen en het stuk verdwijnt in de diepte

Bijlagen

Overzicht van ondernemingen (mede) opgericht door Simon Prins Dzn. En zijn zoon Hendrik D. Prins, 1902-1972
Oprichtingsjaar Ondernemingsnaam/Bedrijfsnaam Inventarisnummers
1899 ( vermoedelijke datum oprichting, Prins wordt vertegenwoordiger in 1906 ) N.V. De Conventie 124,125
1900 ( opgericht door G. van Heyningen, olieslager te Zaandam verkocht in 1904/5 ) Nassauischen Basalt Aktien Gesellschaft 42
1902 S.Prins Dz. Algemeen Handelsbureau Im-en Export 1,2,3
1902 ( nooit opgericht (?) ) Schelpkalkbranderij Het Klaverblad 130
1902 S.Prins Dz.Zaandam Handel in Bouwmaterialen en Sanitaire Artikelen 1,2,3
1905 N.V. Kalkbranderij Het Klaverblad 16,17,18,19,19A,20,21,22, 152S,194
1912 N.V. Nederlandsche Basalt Maatschappij 23,24,26,27,29,30,31,32,33,40,48,88,100,101,102,113,153S,170,177,191,194,195,196,198,199,200,201,202,203,204,223
192? Mij. Exploitatie Steenfabriek De Bommelerwaard 69, 184
192? Vereinigung Absatz Wasser-Wegebausteinen in Holland ("WaWeCo") 40,41
1921 Westdeutsche Hartstein G.m.b.H (Westharg) 52,53,56,57,58,59,60,150
1924 Deutsche Strassenbau G.m.b.H. 37
1925 N.V. Hollandsche Basaltine Tegelfabriek (HBT) 139
1929**** N.V. Internationale Basalt Maatschappij 188
1930 N.V. Belgische Asfaltwegenbouw 168S,203
1935 N.V. Basalt & Bouwstoffen N.B.M. 4,11,12,13,14,15,35,100,154S 190,183
1936 Rohstoffenhandel der Vereinigte Stahlwerke G.m.b.H. 4,11,12,13,14,15,35,100,154S 190,183
1937 Basaltbetrieb Bergheim G.m.b.H. 4,11,12,13,14,15,35,100,154S 190,183
1937 Mitteldeutsche Hartstein Industrie Aktien Gesellschaft 39
1938 N.V. Schelpkalkfabrieken Valkenburg 6,7,8,9,9A,10,62,63,155S
1939 N.V. Bouwmaterialenhandel v/h L.van Wagtendonk 45,111,158S
1939 Prins-Padbou Maatskappy Bpk/EB (Kaapstad) 49
1941 V.O.F. Nederlandsche Basalt Maatschappij 25,28,34,35,113,148,167S,182 193,197
1941 N.V. Grondstoffen Handel der Vereenigde Stahlwerke 147,192
1943 N.V. Reederij Zaanland 46,47,68,151,156S
1943 Stichting Pensioenfonds N.B.M. 71,108,157S +H.R.
1944 Grondexploitatie-en Beleggingsmij Arnhem-Zuid 44,176
1949 N.V. Aannemingsbedrijf N.B.M. Zaandam 43,61,64,65,66,67,72,73,76,77,78,79,92,93,98,103,107,114,115,160S,175,197
1950 N.V. Vauma p/a Steenbrekerij Maastricht 89
1954 Verkoop Associatie Vauatol 38,144,181
1955 N.V. Nederlandsche Bouw Maatschappij Zaandam 50,54,55,99,159S
195? N.V. Zaanse Betonmortel Centrale 70
1959 N.V. Internationale Aannemingsmaatschappij Holland (DICC) 189
1959 N.V. Afrika Constructie Maatschappij 94,185S
1959 N.V. Betonmortelbedrijf Den Haag 168S
1960 N.V. Bermuda Investmest Company 106
1960 N.V. Atlantic Equipment Company (Ltd) 105
1960 N.V. Algera Wolvega Aannemings- en Handelsmij. 116,117,118,161S
1960 N.V. Verenigde N.B.M. bedrijven 74,75,80,81,83,84,85,86,95,97,109,110,116,120,146,162S,174
1962 N.V. Nederlandse Bouw Mij. N.B.M. 164S,178,179,180
1964 N.V. Slem Nederland 112,187S
1964 N.V. Stagro Grondstabilisatie 121,122,123,163S
1967 N.V. J. van Vemde 119
1968 N.V. Aannemingsbedrijf N.B.M. 91,165S
1969 N.V. Belgische Asfalt en Betonmaatschappij (B.A.B.) 90,166S
1970 Stichting Sociaal Fonds Prins-Van Zanten 1970 145
OprichtingsjaarOndernemingsnaam/BedrijfsnaamInventarisnummers