Terug naar zoekresultaten

2.21.326 Inventaris van het archief van Marie Anne Tellegen [levensjaren: 1893-1976], van haar ouders en van enkele anderen, over de jaren 1869-1976

Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Archief

Titel

2.21.326
Inventaris van het archief van Marie Anne Tellegen [levensjaren: 1893-1976], van haar ouders en van enkele anderen, over de jaren 1869-1976

Auteur

M. Baertl

Versie

10-11-2023

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
2005 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

M.A. Tellegen (1893-1976)
Tellegen, M.A.

Periodisering

oudste stuk - jongste stuk: 1869-1976

Archiefbloknummer

C4

Omvang

378 inventarisnummer(s); 18,00 meter

Taal van het archiefmateriaal

De meeste stukken zijn in het. Een beperkt aantal stukken, voornamelijk brieven, zijn in het,en.
Nederlands
Engels
Frans
Duits

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften. Enkele voorwerpen.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Tellegen, Jan Willem Cornelis (1859-1921)
Fock, Alida Johanna Jacoba (1865-1941)
Tellegen, Marie Anne (1893-1976)
Rosé, Alma Marie Sara (1906-1944)
Schwartz, Adriana Anna (1916-)
Dijckmeester, Herman Jacob (1847-1942)
Tuyll van Serooskerken, Marie Wilhelmine barones van

Samenvatting van de inhoud van het archief

Het archief bestaat voornamelijk uit de stukken van Marie Anne Tellegen, zowel betreffende haar persoonlijk leven als in haar functies in de vrouwenbeweging, het Verzet en als Directeur van het Kabinet der Koningin. Daarnaast bevat het stukken van haar ouders over hun persoonlijk leven en over het burgemeesterschap van Amsterdam van haar vader. Van A.A. Schwartz zijn enkele stukken uit het Verzet aanwezig en van A.M.S. Rosé stukken betreffende haar carrière als violiste. De stukken van H.J. Dijckmeester betreffen zijn contacten met Prins Alexander en van H.W. Barones van Tuyll van Serooskerken zijn teksten van haar publicaties aanwezig.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
Het oorspronkelijk uit Gietel op de Veluwe afkomstige geslacht Tellegen ( Zie voor de genealogie van dit geslacht: Nederland's Patriciaat 30 (1944) blz. 339-355 en inventarisnummer 224. ) heeft in de loop der tijd een behoorlijk aantal academici, vooral medici en juristen, voortgebracht. Enkele van hen hebben een vooraanstaande rol gespeeld. Prof.mr. Bernardus Dominicus Hubertus Tellegen (1823-1885) ( Zie voor zijn kwartierstaat: Kwartierstatenboek, verzameling kwartierstaten bijeengebracht ter gelegenheid van de herdenking van het 100-jarig bestaan van het Koninklijk Nederlandsch Genootschap voor Geslacht- en Wapenkunde 1883-1983, Den Haag 1983, blz. 180. ) was een bekende hoogleraar Staats- en Volkenrecht in Groningen die ook als liberaal politicus actief was ( Zijn archief berust in het Nationaal Archief, toegangnummer 2.21.026.09. ) .
De archiefvormers in deze inventaris betreffen enkele leden van dit geslacht en een aantal andere personen. Voor nadere gegevens over hen wordt verwezen naar de biografieën bij de betreffende archiefbesschrijvingen.
Geschiedenis van het archiefbeheer
Na het overlijden van Marie Anne Tellegen kwamen haar papieren en die van de andere archiefvormers in het bezit van haar executeur-testamentair, haar nicht mevrouw O. Nooy van der Kolff-Tellegen. Met de hulp van A.A. (Janneke) Schwartz scheidde zij de stukken betreffende de verzetsactiviteiten van haar tante van de rest af en schonk die aan het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, thans het Nationaal Instituut voor Oorlogsdocumentatie (N.I.O.D.) te Amsterdam. De overige stukken bewaarde zij verder thuis.
In 1994 schonk mevrouw O. Nooy van der Kolff-Tellegen de archivalia van haar tante en van overige familieleden die zij in bezit had aan het Algemeen Rijksarchief, de voorganger van het Nationaal Archief ( Zie het Archief van het Nationaal Archief, dossier 90.061. ) . Later volgde nog een aanvulling waaronder zich de stukken van H.J. Dijckmeester en H.W. Barones van Tuyll van Serooskerken bevonden. In 1998 droeg het Kabinet der Koningin een doos met stukken, hoofdzakelijk bureau-agenda's en enig drukwerk, aan het toenmalige Algemeen Rijksarchief over.
Omdat tijdens de inventarisatie nog diverse stukken inzake de activiteiten van Marie Anne in het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog werden aangetroffen verzocht het Nationaal Archief het N.I.O.D. de sinds 1976 aldaar berustende verzetsstukken van Marie Anne aan het Nationaal Archief af te staan om die aan het oorspronkelijke archief toe te voegen. Het N.I.O.D. heeft hiermee ingestemd en de archivalia in 2002 aan het Nationaal Archief overgedragen; in dit bestand bevonden zich ook de meeste archivalia van Alma Rosé.
De verwerving van het archief
Het archief is door schenking verworven.

Inhoud en structuur van het archief

Inhoud
De stukken hebben, behalve op het persoonlijk leven van de archiefvormers, betrekking op de vrouwenbeweging in de eerste helft van de 20e eeuw, het Verzet in de Tweede Wereldoorlog en op de politieke geschiedenis van Nederland in het midden van de twintigste eeuw.
Verantwoording van de bewerking
De stukken bevonden zich bij begin van de inventarisatie in een vrijwel ongeordende toestand en waren verpakt in diverse dozen van verschillend formaat. Het bestand bleek bij nader onderzoek archivalia van 17 verschillende archiefvormers te bevatten.
De stukken van vijf leden van het geslacht Tellegen werden toegevoegd aan het reeds in het Nationaal Archief berustende archief van B.D.H. Tellegen (1823-1885) ( Zie toegangnummer 2.21.026.09, inv.nrs. 163-183. ) . De archivalia van een viertal leden van de familie Fock werden geplaatst achter het eveneens alhier berustende archief van deze familie ( Zie toegangnummer 2.21.224, inv.nrs. 37-61. ) .
Het betreft hier de beide grootouders van Marie Anne Tellegen en enkele aanverwanten zowel van vaders- als van moederszijde.
De archivalia van Marie Anne en haar ouders alsmede van Alma Rosé, Janneke Schwartz, H.J. Dijckmeester en M.W. Barones van Tuyll van Serooskerken zijn als aparte onderdelen van dit archiefbestand in deze inventaris beschreven.
Ordening van het archief
Bij de ordening van de archivalia is het gebruikelijke schema bij persoons- en familie-archieven toegepast; per persoon zijn de stukken, naar behoefte, gesplitst in persoonlijk en openbaar leven, welke
laatste rubriek weer is ingedeeld naar functie of activiteit. Omdat bij de omvangrijke briefwisseling van Marie Anne Tellegen moeilijk een strikt onderscheid tussen particuliere en ambtelijke stukken is te maken is deze in één subrubriek onder "Algemeen" geplaatst.
In de aanvulling van het Kabinet der Koningin werd een klapper op haar "particuliere" archief aangetroffen ( Zie inv.nr. 170. ) . Het gaat hier om stukken die Marie Anne als privé-persoon en uit hoofde van andere functies heeft ontvangen en opgemaakt maar die door haar secretaresse bij het Kabinet der Koningin werden afgehandeld. De brieven waren voorzien van een agendanummer gevolgd door de letter "p". Dit "particuliere" archief is niet als herkenbaar onderdeel bewaard gebleven. Brieven met de betreffende agendanummers zijn verspreid in het archief aangetroffen; de bijbehorende agenda ontbreekt. Op sommige stukken komen agenda- c.q. dossiernummers voor zonder toevoeging van een letter; het betreft hier hoofdzakelijk stukken die wel staatsaangelegenheden betreffen maar strikt persoonlijk aan Marie Anne waren toegestuurd; ook hier is geen agenda of dossierlijst van de stukken aangetroffen ( Zie b.v. inv.nr. 306 (dossier "nr. 8"). ) . Een aantal inventarisnummers zijn nader toegankelijk gemaakt in specificaties onder de beschrijving. Onder het kopje "Afgescheiden archiefmateriaal" wordt de beschrijving gegeven van een aantal stukken van Marie Anne Tellegen als (ere-)presidente van het Nederlands Vrouwen Comité, die berusten in het archief van de Vereniging van Vrouwen met Academische Opleiding in het Utrechts Archief ( Deze beschrijving is ongewijzigd overgenomen uit E.S.C. Erkelens-Buttinger, Inventaris van het archief van de Vereniging van Vrouwen met Academische Opleiding 1923-1988, Utrecht 1994. ) .

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Deels openbaar, deels niet openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, M.A. Tellegen (1893-1976), nummer toegang 2.21.326, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Tellegen, M.A., 2.21.326, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar
Afgescheiden archiefmateriaal
Het Utrechts Archief, Archief van de Vereniging van Vrouwen met Academische Opleiding 1923-1988, inv.nrs. 493-512, stukken ontvangen en opgemaakt door M.A. Tellegen als (ere-)presidente van het Nederlands Vrouwen Comité
Specificatie van de archivalia van M.A. Tellegen als (ere-)presidente van het Nederlandse Vrouwen Comité (N.V.C.) en inzake de vrouwenemancipatie in het algemeen, berustend in het archief van de Vereniging van Vrouwen met Academische Opleiding in het Utrechts Archief:
Als (ere-)presidente van het Nederlandse Vrouwen Comité
493 Correspondentie met diverse personen, 1955-1956 1 omslag
494 Notulen van vergaderingen van het N.V.C., 1954-1958, 1966-1967 1 omslag
495 Jaarverslagen van het N.V.C., 1953-1957, met enkele officiële stukken, 1956-1958, 1966 1 omslag
496 Telegram betreffende de oprichting van het N.V.C. verzonden aan de Nederlandse regering in Londen door het Vaderlandsch Comité, winter 1944/45. Afschrift. 1 stuk
497 Rede, uitgesproken door mr. M.A. Tellegen ter gele­genheid van het 10-jarig bestaan van het N.V.C., 1954, met klad-versies en concepten. 1 omslag
498 Lijsten van vrouwen, die door het N.V.C. worden voor­gesteld om gevraagd te worden bij ontvangsten van buitenlandse vrouwen en commissies van de U.N.O., 1947 1 omslag
499 Toespraak door mr. M.A. Tellegen ter gelegenheid van de ontvangst door het N.V.C. van Eleanor Roosevelt op 19 april 1948, met bijlagen. 4 stukken
500 Stukken betreffende het bezoek aan Nederland van Hazel Holly, public affairs editor van het Tijdschrift Woman's Companion, op uitnodiging van de Nederlandse Regering, mei 1955, met haar naar aan­leiding van dat bezoek geschreven artikel. 5 stukken
501 Stukken betreffende de conferentie van vertegenwoordigers van West-Duitse vrouwenorganisaties en van Nederlandse vrouwenorganisaties aangesloten bij het N.V.C., te Rheydt, oktober 1955 1 omslag
502 Ingekomen jaarverslagen van de Nederlandse Federatie voor Vrouwelijke Vrijwillige Hulpverlening en haar commissies, 1955-1957 1 omslag
503 Nota door dr. F.T. Diemer-Lindeboom inzake de wetswijziging ten aanzien van het verstrekken van middelen ter voorkoming van zwangerschap etc., [1967] 1 stuk
504 Antwoorden van diverse bij het N.V.C. aangesloten vrouwenorganisaties op de enquête naar aanleiding van de discussienota "Arbeid van de vrouw buiten het gezin"; met nagekomen antwoorden en samenvatting, z.j. 1 omslag
505 Concepten van een artikel door Elka Schrijver, getiteld, "Het Nederlandse Vrouwen Comité en zijn eerste president"; tevens bevattend een korte autobiografie door mr. M.A. Tellegen, 1956 1 omslag
506 Programma's ter gelegenheid van de opening van de tentoonstelling "De Nederlandse Vrouw van 1898-1948" en van de "Gemeenschappelijke Feestviering van de Nederlandse vrouwen t.g.v. het Gouden Regeringsjubileum van H.M. Koningin Wilhelmina, 1948", met door de Nederlandse vrouwenorganisaties naar aanleiding hiervan uitgegeven brochures, 1948 1 omslag
507 Twee brochures bevattende een aansporing aan de Nederlandse vrouwen en meisjes om niet voor de Duitse bezetter te gaan werken, geschreven door mr. M.A. Tellegen of personen uit haar naaste omgeving, alsmede een brochure bevattende wenken ten aanzien van het gedrag van meisjes ten opzichte van de bevrijders, met een exemplaar van de Duitse krant Nachrichten für die Truppe van 22 mei 1944. 5 stukken
508 Stukken betreffende de publikatie in de bundel Eastern and Western World van een lezing gehouden door mr. M.A. Tellegen tijdens de zomercursus van de Nederlandse universiteiten en hogescholen, 1952 1 omslag
Documentatie
509 Informatiefolder over de Nederlandse Vrouw, uitgegeven door het Netherlands Information Bureau, New York, 1950 1 omslag
510-511 Kranteknipsels over verschillende facetten van de vrouwenemancipatie, verzameld door mr. M.A. Tellegen, 1929-1958 en z.j. 1 omslag en 1 pak
510: 1929, 1933-1939
511: 1950-1958 en z.j.
512 Krantenknipsels betreffende vrouwen, die belangrijk zijn geweest voor de vrouwenemancipatie, of door hun werk en beroep een voorbeeldfunctie hadden, verzameld door mr. M.A. Tellegen, 1927-1972 1 band
Verwante archieven
Nationaal Archief, Archief van het Kabinet der Koningin 1946-1975, toegangnummer 2.02.20
Gemeente-archief Amsterdam, Stukken van J.W.C. Tellegen als voorzitter van de Amsterdamse Ziekenfonds Commissie.
Internationaal Informatiecentrum en Archief voor de Vrouwenbeweging, Amsterdam, Archief van het Nederlands Vrouwen Comité en Archief van het Comité tot Verdediging van de Vrijheid van Arbeid voor de Vrouw.

Archiefbestanddelen