Back to search results

2.04.79 Inventaris van het archief van de Gouverneur van de Nederlandse Antillen (militaire zaken), 1930-1957

Enter a search query
PreviousNext

Archief

Titel

2.04.79
Inventaris van het archief van de Gouverneur van de Nederlandse Antillen (militaire zaken), 1930-1957

Auteur

CAS 387

Versie

23-06-2021

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
2000 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Gouverneur van de Nederlandse Antillen betreffende Militaire Zaken
Gouverneur Ned. Antillen

Periodisering

oudste stuk - jongste stuk: 1930-1957

Archiefbloknummer

B26538

Omvang

; 94 inventarisnummer(s) 1,10 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het
Nederlands

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Ministerie van Binnenlandse Zaken, Gouverneur van de Nederlandse Antillen betreffende militaire zaken, 1930-1957

Samenvatting van de inhoud van het archief

De stukken betreffen koninkrijkstaken van de Gouverneur van de Nederlandse Antillen gedurende de periode 1930 tot 1957 op het gebied van koninkrijksrelaties, protocol en ceremonieel en defensieaangelegenheden. De stukken betreffen het defensiebeleid, gebouwen, terreinen en materieel, voorts militair personeel, financiën, manoeuvres en de inlichtingendiensten.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
De eilanden die thans de Nederlandse Antillen vormen werden aan het einde van de 15de eeuw ontdekt door de Spanjaarden. Tussen 1631 en 1640 nam de West-Indische Compagnie bezit van deze eilanden. Tot 1848 werden de eilanden samen met Suriname bestuurd door het Gouvernement-Generaal der Nederlandse West-Indische bezittingen. Vanaf 1645 vormen de eilanden een afzonderlijk Gouvernement genoemd naar het hoofdeiland Curaçao. Hoogste gezagdrager in deze kolonie was de gouverneur. Vanaf 1865 werd krachtens een nieuw Regeringsreglement de gouverneur bijgestaan door de Koloniale Raad. ( Wet op de staatsinrichting van Curaçao, Reglement op het beleid van de regering in de kolonie Curaçao, 31 mei 1865, no. 56 ) De leden van deze raad werden door de Koning benoemd en hadden alleen een adviserende bevoegdheid. In 1936 werd de Staatsregeling opnieuw aangepast. ( Wet op de staatsinrichting van Curaçao, Herziening van het Reglement op het beleid van de regering in de kolonie Curaçao, 23 april 1936, no. 903. ) Hiermee werd het einde van het koloniale tijdperk ingeluid. In 1948 werd de naam van het Gouvernement van Curaçao veranderd in Gouvernement van de Nederlandse Antillen. Zoveel als mogelijk werden verantwoordelijkheden overgedragen aan organen van de Nederlandse Antillen. Een tijdelijke regeling vooruitlopend op de geheel nieuwe rechtsorde werd van kracht vanaf 1950/1951: de Interim-regeling. ( De Interim-regeling van de Nederlandse Antillen kwam in september 1950 tot stand, PB 109 en trad in werking op 7 februari 1951 ) Deze regeling was de basis voor een eigen regering van de Nederlandse Antillen die verantwoording schuldig is aan de door het volk gekozen Staten van de Nederlandse Antillen. Uiteindelijk kreeg dit zijn beslag op 29 maart 1955 in een nieuwe Staatsregeling. ( Staatsregeling van de Nederlandse Antillen, 29 maart 1955, Stb. 136 ) Tegelijkertijd was men in 1948 begonnen met de voorbereiding van het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden. Dit Statuut kwam na twee Ronde Tafel Conferenties in 1948 en 1952 uiteindelijk in 1954 tot stand. ( Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden, 28 oktober 1954, Stb. 503 ) In dit Statuut werden de nieuwe verhoudingen tussen de koninkrijksdelen vastgelegd. Met het vaststellen van het Reglement op het beleid van de regering in de kolonie Curaçao, Stb. 1865 no. 56 werden de taken en bevoegdheden van de gouverneur vastgelegd. De gouverneur bestuurde, met inachtneming van de voorschriften van deze wet, in naam en als vertegenwoordiger van de Kroon de kolonie en was bekleed met de uitvoerende macht. Tevens had de gouverneur het opperbevel over de in de kolonie aanwezige strijdkrachten, en kon daarover beschikken in het belang van de kolonie ten tijde van oorlog en vrede (artikel 29 e.v.). ( Wet op de staatsinrichting van Curaçao, Reglement op het beleid van de regering in de kolonie Curaçao, 31 mei 1865, no. 56. ) Met het vaststellen van de Staatsregeling van 1936 werd de bevoegdheid van de gouverneur nog verder uitgebreid door het terugtreden van Nederlandse organen (artikel 29). ( Wet op de staatsinrichting van Curaçao, Herziening van het Reglement op het beleid van de regering in de kolonie Curaçao, 23 april 1936, no. 903. ) De Staten van Curaçao werden een onafhankelijk vertegenwoordigend lichaam met medewetgevende bevoegdheid. Een politieke verantwoordelijkheid van de uitvoerende macht aan de Staten voor het gevoerde beleid werd echter niet ingevoerd. ( Memorie van Toelichting Herziening van het Reglement op het Beleid der Regering in de kolonie Curaçao (wetsontwerp II) en in de kolonie Suriname (wetsontwerp I), Zitting 1934-1935, 198. PB 1936, 105, Wet op de Staatsinrichting van Curaçao. )
Door de invoering van de Interim-regeling van 1951 werd een duidelijke scheiding aangebracht in de functies die de gouverneur diende te vervullen.
Als hoofd van de Landsregering oefende de gouverneur de macht uit onder verantwoordelijkheid van de ministers, die weer verantwoording schuldig waren aan de Staten van de Nederlandse Antillen. Als plaatsvervanger van de Kroon en orgaan van het Koninkrijk is de gouverneur verantwoording schuldig aan de regering van het Koninkrijk.
Met het Reglement van de Gouverneur van de Nederlandse Antillen van 1955, Stb. 137 werd de nieuwe indeling van de bevoegdheden vastgelegd.
Geschiedenis van het archiefbeheer
Oorspronkelijk berustte het archief, dat in zijn geheel betrekking heeft op militaire zaken, bij het Ministerie van Defensie. In 1997 werd het overgedragen aan het Kabinet van Nederlands-Antilliaanse en Arubaanse Zaken en toegevoegd aan het eigen archief. ( Verklaring van overbrenging van archief van het Ministerie van Defensie naar het Kabinet voor Nederlands-Antilliaanse en Arubaanse Zaken, 16 juli 1997. )
Onduidelijk is waar de onderdelen van het archief van de gouverneur inzake de andere taken die deze uitoefende zich bevinden. Het in deze inventaris geïnventariseerde archief bestaat deels uit archief van de gouverneur en deels uit dat van zijn adjudant.
In 1999 werd het archief van het Kabinet van Nederlands-Antilliaanse en Arubaanse Zaken voor bewerking overgebracht naar de CAS te Winschoten. Het archief was afkomstig uit de archiefruimte van het Kabinet van Nederlands-Antilliaanse en Arubaanse Zaken, Herengracht 17 te Den Haag. Tijdens de bewerking van dit archief is het gedeelte van de gouverneur afgezonderd.
De verwerving van het archief
Overbrenging van een overheidsarchief

Inhoud en structuur van het archief

Verantwoording van de bewerking
Ter bewerking werd 4,60 meter archief aangeboden. Als selectieinstrument heeft gediend de "Lijst, houdende opgaaf van voor vernietiging in aanmerking komende stukken in de archieven van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en in de archieven van de onder dat ministerie ressorterende commissies en ambtenaren", nr. 061/U138 zoals laatstelijk gewijzigd op 14 juli 1967. Daarvan zijn de hoofdstukken I, III en IV gebruikt. Van het bestand is 1,50 meter voor blijvende bewaring aangewezen, terwijl er 3,10 meter is vernietigd.
De cesuur is gesteld op 1930-1957 zoals aangetroffen in de stukken.
Het te bewaren bestand is overgebracht naar het Algemeen Rijksarchief te 's-Gravenhage.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Gouverneur van de Nederlandse Antillen betreffende Militaire Zaken, nummer toegang 2.04.79, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Gouverneur Ned. Antillen, 2.04.79, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar
Publicaties
  • Geschiedenis van de Antillen: Aruba, Bonaire, Curaçao, Saba, Sint Eustatius, Sint Maarten. Redactie: Leo Dalhuisen, Ronald Donk, Rosemarijn Hoefte en Frans Steegh. Zutphen: Walburg Pers, 1997
  • Kabinet van de Gouverneur van de Nederlandse Antillen (1949)1951-1990, het archief. M.W.M.M. Gruythuysen en G.M. Keijzer-Baldé. Centraal Historisch Archief, Latèrnu nummer 18. Den Haag: Lakerveld BV, 1998
  • Staatsalmanak voor het Koninkrijk der Nederlanden. 1930-1957
  • Verklaring van overbrenging van archief van het Ministerie van Defensie naar het Kabinet voor Nederlands-Antilliaanse en Arubaanse Zaken, 16 juli 1997
  • Wet op de staatsinrichting van Curaçao, Reglement op het beleid van de regering in de kolonie Curaçao Stb. 1865 no. 56
  • Wet op de staatsinrichting van Curaçao, Herziening van het Reglement op het beleid van de regering in de kolonie Curaçao, Stb. 1936 no. 903
  • Grote Winkler Prins , encyclopedie in 26 delen